Thema 5: Dialectiek

Theorie

De term dialectiek heeft een lange geschiedenis in de traditie van het westerse denken en verwijst globaal genomen naar twee dingen:

1. Een redeneervorm die via tegenstellingen naar de waarheid probeert te zoeken.
2. De opvatting dat de wereld verandert en zich ontwikkelt door tegenstellingen. -> Dit idee maakt deel uit van de metafysica (de filosofie van het zijn).
   
   Het woord dialectiek gaat terug op het Griekse dialegomai, wat ‘converseren’, ‘dialoog’ of ‘dialect’ (de taal van het volk) kan betekenen. Door Aristoteles heeft het begrip dialectiek vaste vorm gekregen. Hij beschouwt het als de tegenhanger van de retorica (de kunst van het overtuigen van anderen). Voor de Griekse filosoof heeft dialectiek te maken met het integer zoeken naar waarheden. Een dialectische redenering bereik je volgens Aristoteles door vanuit algemeen aanvaarde stellingen een andere bewering tegen te spreken.
   De dialectiek is ook een belangrijk onderdeel in de werken van de negentiende-eeuwse filosofen Hegel en Marx. Voor hen is dialectiek een term die gebruikt wordt voor het denken vanuit twee polen (these en de antithese). De tegenstelling tussen these en antithese wordt in hun redenering opgeheven door de synthese. Deze triade (these-antithese-synthese) is door de Duitse filosoof Fichte voor het eerst zo onder woorden gebracht en wordt door de Marxisten aangenomen als een handige en bondige samenvatting van Hegel.
   
   (Bron: http://www.wikipedia.org/)

Opdracht:

a. Bekijk onderstaand filmfragment.

b. In de film legt Dan het begrip dialectiek uit aan de hand van een metafoor.

Vind je de vergelijking geslaagd?

c. Een van de tegengestelde krachten in de film is de verhouding tussen blank en

zwart. Welke andere tegengestelde krachten komen in de film aan bod?